سیاسی

  تاریخچه روابط

روابط ایران و مجارستان تاریخچه بسیار کهن دارد. در اوایل تأسیس سلسله صفویه، سلاطین و امراى مالک اروپا از قدرت امپراطورى عثمانى که یکى از قدرت‌هاى بزرگ آن عصر (اوایل قرن ۱۶) محسوب مى‌شد خیلى بیمناک بودند؛ زیرا اکثر ممالک اروپاى شرقى به‌تصرف سلاطین آل عثمان در آمده بود و سربازان ترک تا نزدیک شهر وین رسیده بودند.

در چنین وضعى سلاطین اروپا بسیار مایل بودند که با پادشاه ایران متحد گشته و در دفع دشمن مشترک همکارى نمایند. از این‌رو در زمان سلطنت شاه اسمعیل صفوى،  لودویک دوم پادشاه مجارستان سفیری به دربار وی فرستاد و از شاه ایران تقاضا نمود که علیه دولت عثمانی با او متحد گردد. شاه اسمعیل در این موقع که به‌واسطه شکست چالدران در پى متحد مى‌گردید از این درخواست استقبال کرد و به پادشاه مجارستان جواب مساعدى داد؛ ولى پاسخ مزبور به‌واسطه سختى مسافرت در آن زمان، بعد از چهار سال به مقصد رسید و نتیجه‌اى نداد

روابط ایران و مجارستان از سال 1304 با انعقاد قرارداد بازرگانی و گمرکی در رم آغاز گردید و در سال 1309 وزیر مختار ایران در رم بعنوان نماینده اکردیته ایران نزد مجارستان و درسال 1315 وزیر مختار مجارستان در ترکیه بعنوان نماینده اکردیته مجارستان نزد ایران تعیین و معرفی گردیدند.

در سال 1319 دولت مجارستان رسما در تهران سفارتخانه دایر نمود اما با بروز جنگ جهانی دوم روابط قطع گردید. با پایان جنگ مجدداً مذاکراتی جهت مبادله نمایندگان سیاسی انجام و دولت مجارستان در سال 1330 به ایجاد نمایندگی و اعزام وزیر مختار به تهران مبادرت نمود و متقابلاً دولت ایران نیز نماینده سیاسی خود در چکسلواکی را بعنوان وزیر مختار اکردیته در بوداپست تعیین و معرفی کرد.

درسال 1343 نمایندگیهای سیاسی دو کشور به سطح سفارت ارتقاء یافت. در مرداد 1348 دولت ایران به تاسیس سفارت و اعزام سفیر به مجارستان اقدام نمود و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 روابط سیاسی دو کشور با توجه به عضویت آنها در دو بلوک سیاسی و نظامی متضاد صرفا در راستای برخورداری از منافع اقتصادی در سطحی معمولی ادامه یافت.

 

روابط سیاسی

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحول چشمگیری در مناسبات دو کشور حاصل و سطح مراودات و میزان همکاریها به شکل قابل توجهی رشد یافت.  

اولین دیدار از مجارستان توسط یک هیئت پارلمانى در دو بهمن ۱۳۶۰ صورت گرفت. در بهمن ۱۳۶۲ اولین سفیر ج.ا.ا به بوداپست اعزام شد. اولین هیئت سیاسى ج.ا.ا به سرپرستى مدیر کل سیاسى اروپا و آمریکا در فوریه ۱۹۸۲ از مجارستان دیدار کرده بالاترین سطح آن سفر نخست وزیر وقت کشورمان به بوداپست(1365)، سفر نخست وزیر وقت مجارستان به تهران (1367) ، سفر وزیر امور خارجه وقت مجارستان(1369 )، سفر وزیر امور خارجه وقت (1372) و  وزیر امور خارجه وقت مجارستان (1380) و  وزیر امور خارجه وقت کشورمان (1383) بود.

در نخستین دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، خصوصاً در دوران جنگ تحمیلی مراودات و سفرهای سیاسی، اقتصادی، پارلمانی و فرهنگی بین دو کشور گسترش قابل توجهی پیدا کرد اما با آغاز روند همگرایی مجارستان با غرب در دهه 90 میلادی، این کشور روابط خود با ایران را بر اساس ملاحظات غرب بویژه آمریکا تنظیم نمود. در همین راستا در آذرماه 1394 به موازات تحولات مثبت در روابط ایران و کشورهای غربی که  ناشی از مذاکرات برجام 5+1 بود، نخست وزیر مجارستان در راس هیات اقتصادی 100 نفره و 5 وزیر به ایران سفر نمود. همچنین آقای پیتر سیارتو وزیر امور خارجه و تجارت مجارستان نیز سه بار به کشورمان سفر کرد که این سفرها یکبار در خرداد 94 و بار دوم به همراه  نخست وزیر این کشور در آذر همان سال(1394) و بار سوم در تاریخ 25 آذر ماه 1400  صورت گرفت.

دیدار وزرای امور خارجه دو کشور در حاشیه اجلاس سازمان ملل متحد در شهریور ماه92 ، سفر معاون وزیر امور خارجه مجارستان به تهران در آذرماه سال 1393، سفر نایب رئیس پارلمان مجارستان در راس یک هیات بلند پایه اقتصادی در مهر 93، سفر شهردار بوداپست به تهران در اردیبهشت 94 و انعقاد قرارداد خواهر خواندگی بین دو پایتخت، سفر وزیر امور خارجه این کشور به جمهوری اسلامی ایران، سفر شهردار محترم تهران در تاریخ 25-28 شهریور ماه، سفر استاندار و شهردار یزد در راس یک هیات اقتصادی از تاریخ 5-9 مهر ماه  و سفر نخست وزیر مجارستان به تهران 9-10 آذر ماه 94  را می‌توان از جمله نشانه‌ها و دستاوردهای این فضای جدید محسوب کرد.

سفر رئیس پارلمان مجارستان به ایران در سال 1395 ، سفر معاون نخست وزیر و معاون پارلمان مجارستان به ایران در سال 1396 ، برگزاری اولین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی بین دو کشور در بهمن ماه 1395 با سفر وزیر اقتصاد و دارایی ایران به مجارستان از دیگر نشانه‌های بارز اراده سیاسی دو کشور به تحکیم و توسعه روابط بشمار می رود.

مناسبات کشورمان با مجارستان در حوزه‌های سیاسی، پارلمانی و اقتصادی طی سال های(1399-1397)، متاثر از فشارهای آمریکا و روابط حسنه ویکتور اوربان با دونالد ترامپ، با روند کاهشی و ایستا روبرو بود اما همزمان با بروز اختلافات میان بوداپست و واشنگتن با روی کار آمدن دموکرات ها در آمریکا و سردی روابط دو کشور(به علت اختلاف دیدگاه شدید در زمینه مهاجران، حقوق بشر و آزادی رسانه‌ها)، دولت مجارستان بار دیگر تصمیم گرفت مناسبات خود با کشورمان را گسترش دهد و در همین راستا سفر وزیر امورخارجه این کشور به ایران در تاریخ 25 آذر ماه 1400 صورت گرفت.

دور جدید مناسبات:

بعد از گذشت 6 سال از آخرین سفر وزیر امور خارجه مجارستان به ایران، همزمان با روی کار آمدن دولت جدید در کشورمان و متعاقب ملاقات وزرای امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و مجارستان در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در مهرماه 1400 و دعوت آقای دکتر امیر عبداللهیان از همتای مجاری خود برای سفر به ایران و توافق طرفین برای برگزاری دومین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور، آقای پیتر سیارتو وزیر خارجه و تجارت مجارستان در تاریخ 25 آذرماه 1400 در راس یک هیات سیاسی –تجاری (متشکل از مدیران 7 شرکت مجاری)با هدف شرکت در نشست رایزنی‌های سیاسی  وزرای امور خارجه دو کشور و نیز ملاقات با آقای دکتر خاندوزی وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی کشورمان و شرکت در دومین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، به تهران سفر نمود.

وزرای امور خارجه دو کشور همچنین در اسفند 1400 پیرامون موضوع تسهیل ورود اتباع ایرانی در اوکراین به خاک مجارستان(در پی درگیری نظامی اوکراین و روسیه) و در فروردین 1401 به مناسبت پیروزی مجدد حزب فیدس در انتخابات پارلمانی و همچنین تیرماه 1401 و 16 مهرماه(درخصوص جنگ در غزه) گفتگوی تلفنی نمودند.

همچنین رایزنی‌های سیاسی دو کشور بعد از چندسال توقف، با سفر جناب آقای حبیب اله زاده دستیار وزیر و مدیرکل مدیترانه و شرق اروپا به بوداپست در خرداد 1401 و همچنین سفر جناب آقای دکتر باقری معاون سیاسی وزارت خارجه و هیات همراه به بوداپست در مهرماه 1401، صورت پذیرفت.

دکتر خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان بعنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی، در آبان 1401، ضمن سفر به بوداپست در سومین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور حضور یافت.

دکتر امیرعبداللهیان و پیتر سیارتو وزرای امور خارجه دو کشور؛ بار دیگر و در حاشیه برگزاری 78مین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد(مهر 1402) با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند. وزرای خارجه دو کشور در سال 1402، همچنین طی 2 دور مذاکره تلفنی در خصوص روابط دو جانبه و همچنین موضوعات بین المللی تبادل نظر نمودند.